26 Ekim 2011 Çarşamba

Yer Fıstığı

Keyif olsun diye biraz da yer fıstığı yetiştirdik. Daha doğrusu, yetiştirmişiz :) Bahsediyorlardı ama gidip görmemiştim. Bugün sökümü yapıldı. Bunları da ben göreyim diye yeşil aksamlarıyla beraber getirmişler. İyi etmişler... Yer fıstığı deyince sanki farklı bişeymiş gibi anlaşılabilir. Değil, bildiğiniz fıstık. Bunlar ayıklanacak, toprağından temizlenecek, kurutulacak, sonra da kavrulacak.



Yer fıstığı (Arachis hypogaea), baklagiller familyasından bir bitkidir. Fotoğrafta da görüldüğü gibi, toprak altında bitkinin köklerinde kapsüller, kapsüllerin içinde de tohumlar oluşur. Yenilen kısım da burasıdır. Aslında hiçbir bitki, ben meyve vereyim, tohum vereyim, insanlar da bunları yesinler diye vermez bizim yediklerimizi. Asıl amaç nesillerini devam ettirmektir. İşte bu kapsüllerin içindeki tohumlar %45-60 oranında yağ, %20-30 oranında protein, %18 oranında karbonhidrat, vitaminler ve madensel maddeler ihtiva ederler. Yağ sanayi ve çerez yapımı en çok kullanıldıkları alanlardır. Çerez dedik değil mi? Kavrulmuş tuzlu iç fıstık, kulağa ne kadar da hoş geliyor. Geliyor gelmesine de, kilo yapmaya da yi geliyor :)

Yer fıstığının gen merkezi Güney Amerika imiş. Oradan Avrupa ve Asya'ya yayılmış. Türkiye'ye ne zaman ve nasıl girdiği kesin olarak bilinmiyormuş ama ilk olarak Trakya'ya ve oradan da Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu'ya yayıldığı düşünülmekteymiş. Osmaniye ve çevre ilçeleri ile Kahramanmaraş'ın bazı ilçelerinde önemli bir geçim kaynağı olan yer fıstığının borsası da Osmaniye'de oluşuyormuş. Diğer önemli üretim alanları da Anamur ve Mersin çevresi imiş.

İyi drene olmuş, gevşek yapılı, kumlu-tınlı, kalsiyumca zengin, organik maddesi orta derecede olan ve taban suyu yüksek olmayan topraklar yer fıstığı yetiştiriciliği için uygundur. Eh, bizim topraklar da buna uygundur.

Çerez merez dedik ama, sadece yemeye değil, beğeni belirtirken de bolca kullanılır fıstık. İçinde fıstık olan sözleri şöööyle bi düşünün bakalım... Mesela, "fıstık gibi." Bu yazı da yetti gibi, sanki. Tamam, burda kestik.

9 yorum:

  1. Yeşillikleri ile hiç görmemiştim :) Kavrulmadan yemeklerde kullanılan hali bu olsa gerek. Şimdi mübarek gün eşeğin aklına karpuz kabuğu oldu bu yazı. Ben gider bira eşliğinde yer fıstığı yerim. Fıstık gibi olurum :)

    YanıtlaSil
  2. Yer fistiginin azot baglayici ozelliginden ve bu yondeki faydalarindan da bahsetseymissiniz yazi 4/4 luk olacakmis :) O fistiklardan ne guzel fistik ezmesi de yapilir. Hem de en dogalindan... Azicik zeytinyagi ile bjjjjt ve cocuklarin enerji deposu fistik ezmesi. Bilmem hangi marka cikolatali, icinde ne oldugu belli olmayan ekmek uzerine surulen yiyecek taklitlerine alternatif... Bereketiniz bol olsun.

    YanıtlaSil
  3. Erkan, yazı işe yaramış görünüyor. Fıstık, yeşillikleri ile görülmüş, içinde karpuz kapuğu yerine fıstık olan baloncuk belirmiş, "fıstık gibi" olmaya da yol olmuş :) Afiyet olsun... Selamlar...

    YanıtlaSil
  4. Berceste, baklagillerin hepsi azot bağlayıcı olduğundan ve yazı biraz uzunca olacağından bahsetmemiştim ama ekleyebilirim tabi. Sizin hatırlatmanız da çok güzel...
    Yaa, fıstık ezmesi de ne güzel olur değil mi? Tatlı, güzel, enerji deposu, doğal. Aklıma getirdiniz şimdi :) Bizim az miktardaki keyiflik fıstıklarımız kavrulup yenecekler. Ben de az kavrulmuş değil, biraz daha fazla kavrulmuş, hafifçe kahverengileşmiş fıstıkları seviyorum.
    selamlar...

    YanıtlaSil
  5. Bekletmeden hemen kavurun o zaman. Bekleyince aflatoksin olusumuna sebep oluyormus.
    Eli topraga degip, bunu yazan o kadar az insan var ki! Sehirde yer fistigini yesiliyle bilip goren insan sayisi da bir o kadar cok az ki... Sizler gosterdikce, anlattikca, okullardaki cocuklar dahil sizlerden ogrenecek. O sebeple yazi uzun olmus, kisa olmus demeyin, dogru elden, dogru sekilde bilgiyi paylasin ve bizler de iyi ki varsiniz diyelim.
    Bol bereketli gunler dilegi ile...

    YanıtlaSil
  6. İlk kez gördüm yeşil kısmını. Fıstık ezmesiyle hayli başım dertte ama ben hep çerez olarak bilirdim baklagillerden olması da ilginç :)

    YanıtlaSil
  7. Berceste, uyarınız için ve güzel sözleriniz için çok teşekkürler... İnsan bunları okudukça yaptığı için daha mutlu oluyor, daha çok şey yapası, daha çok şey yazası geliyor... Teşekkürler...

    YanıtlaSil
  8. Back to Black, evet, toprak üstündeki yeşil aksamın toprak altındaki köklerinde oluşuyor. Baklagillerden bir bitki. yazı ve fotoğraf işe yaramış :)
    Fıstık ezmesi mi dediniz ? ... :)

    YanıtlaSil
  9. Mersin taraflarında yaşayanlar iyi bilirler :))) Bu haliyle haşlanmış fıstığın tadına doyum olmaz, yani tarladan söker sökmez yaşken haşlayacaksın suda. Off süper olur valla. Sonra teşekkür edersiniz:))

    YanıtlaSil