Bulgur Yapımı

Aman bulguru kaynatırlar / Haydi bulguru kaynatırlar / Serine yaylatırlar / Aman serine yaylatırlar / Bizde adet böyledir / Aman bizde adet böyledir / Güzeli ağlatırlar / Aman çirkini söyletirler
Fidayda da Ankaralım Fidayda / Beşyüz altın yedirdim bir ayda / Gitti de gelmedi ne fayda / Başını da yesin bu sevda ..... Diye devam eder bu güzel Ankara türküsü. Bilmeyen yoktur. Neyse, beşyüz altınımız da yok zaten. Olsa da yedirsek :)
Biz, bulguru kaynattık, o kadar...



Bulgur Türkler'e has bir gıda maddesidir. Ülkemizde ciddi oranda tüketilir. Özellikle de kırsal kesimde. Bunun için de, bulgur köylü yiyeceği olarak görülür biraz. Yaklaşık 2-3 yıl önce pirinç fiyatları aşırı yükseldiğinde ise, pirinç yerine bulgur tüketmeleri salık verilmişti halkımıza, memleketimizin idarecileri tarafından. Öyle ya da böyle, bulgur bizim bulgurumuzdur, ayrı bir taddır. Geleneksel ve bize özeldir. Dimyat'a pirince giderken evde bulunandır. Garanti olandır. Sahi, bir de Dimyat'ın pirinci meselesi vardır değil mi? Dimyat, Mısır'da, Süveyş Kanalı ağzında Portsait yakınlarında bir limanmış. Eskiden Mısır'ın meşhur pirinçleri buradan gelirmiş Türkiye'ye. Rivayet odur ki, Dimyat'a pirinç almak üzere yola çıkan bir tüccarın bindiği gemi korsanların saldırısına uğramış. Haliyle tüccar da bütün parasını korsanlara kaptırmış ve bırakın pirinç almayı zar zor geriye dönebilmiş. İşleri kötüye gitmiş ve iflas etmiş. Bol buğday yetişen memleketi Karaman'daki tarlalarından kalkan buğdayı da gitmeden önce sermaye olsun diye bulgur tüccarlarına sattığı için kendi ev halkı da kışın bulgursuz kalmışlar. Bundan ala, "Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olmak" olur mu...



Bulgur için uygun olan buğday sert buğdaydır. Her evde bulgurluk buğday üretilmiyor olabilir. Bu durumda, bir miktar buğday bulgurluk olanla değiştirilir. İçi ayıklanan bulgurluk buğday daha sonra yıkanır kaynatılmaya başlanılır. Ara ara su ilave etmek ve karıştırmak gerekir. Yeterince kaynadığı düşünüldüğü zaman kevgirle biraz alıp kontrol edilir, taneler yumuşadığında ve çatladığında olmuş demektir.



Yeterince kaynamış buğdaylar daha önceden yıkanmış ve temizlemiş bir sepetin içine alınırlar. Böylece suyu süzülmüş olur.



Sepetin içine alınan kaynamış buğdayın üzerine su dökülerek, buğdayların yıkanması sağlanır. "Soğuk su onlara şok etkisi yaparak diriltmez mi" dedim, meğer bunun için önceden sıcak su hazırlanmış, kovadaki su sıcakmış. Demek ki bu da bir püf noktası işin.

İşte bu, benim çocukluğumdan kalan lezzet. Her bulgur kaynatıldığında bir tabağa alır, üzerine de tuz eker, yerdik. Yine yaptım. Haşlanmış mısırın biraz değişiği. Aslında bunun için bulgur kaynatılmasını beklememek lazım. Bir avuç buğday alıp kaynatmak çok zor değil. Hatta, bu tat nasıl daha da zenginleştirilir üzerine de düşünülmeli.

Hasır ya da başka bir örtü üzerine ince olarak serilen (yukarıdaki daha da ince olarak serilecek) ve ara ara karıştırılan kaynamış buğday kurumaya bırakılır.

Kaynatılıp kurutulan buğdaylar, modern değirmenlerde ya da yukarıdaki gibi bir el değirmeninde kırılarak bulgur haline getirilirler. Fabrikasyon üretimde buğdaylar farklı boylarda kırılarak ve değişik boydaki eleklerden geçirilerek bulgur pilavlık ya da başka kullanım amaçlı olarak boylanmaktadırlar.
Ben, el değirmeninde kırılmış, nispeten daha iri olan bulguru tercih ederim.