24 Aralık 2010 Cuma

İncir Ağaçlarında Budama

İncir ağacı her yıl tepe gözünün sürmesiyle toprak koşullarına da bağlı olarak, kısa veya uzun yıllık sürgünler meydana getirir. Bir yaşlı dallar üzerindeki yan gözler ya hiç sürmez ya da çok azı sürer. Doğal büyümesine bırakıldığında ana dallar devamlı uzunlamasına büyürler ve ağacın alt kısımları çıplak kalır. Kuvvetli gelişmeksizin devamlı uzayan ana dallar, sonunda ürün yükü ve yaprak ağırlığını taşıyamayarak sarkarlar. Bu şekilde uzayıp sarkma sonucu ağaç tacının ortası açılır, güneşle karşı karşıya kalır ve güneş yakmaları ortaya çıkar. Ayrıca dalların sarkması toprak işlemesini de güçleştirir. Bu şekilde kendi doğal gelişmelerine bırakılan, budanmayan ağaçlar zayıf düşer ve erken yaşlanırlar. Ürün miktarı ve kalitesi de düşer.



Şekil Budaması : Fidanlarda şekil budamasıyla istenilen yükseklikte, düzgün, dalları orta sıklıkta, düz, kuvvetli ve birbiriyle dengeli gelişmiş, çok sayıda ürün verebilecek sürgünlere sahip tacı olan bir ağaç yetiştirmek amaçlanır. Kuvvetli büyüyen ağaçlar hafif, normal büyüyenler orta, zayıf büyüyenler kuvvetli budanırlar.
Normal olarak fidanlar zeminden en çok 1 metre yükseklikten budanırlar. Bu yükseklik 60 cm. ye kadar indirilebilir. İlk ana dalları oluşturmak amacıyla seçilen yükseklikten ve uygun 3-4 göz üzerinden budanan genç ağaçta yaz mevsiminde budamalar yapılır. Ana dalların gelişmesini teşvik etmek üzere toprak yüzeyinden ve gövdeden çıkmış olan asalak sürgünler çıkarılmalıdır. İlk kış budamasında 3-4 iskelet ana dal seçilir. Bu ana dallar ağaç gövdesi çevresine eşit olarak dağıtılmalıdır. Aralarında 10-15 cm. mesafe bırakılmalıdır. Seçilen 3-4 ana dal 30-50 cm. mesafeden budanır. İkinci kış mevsiminde yapılacak budama her bir ana dalın ucuna yakın olarak çıkan iyi gelişmiş yan dallardan 2 veya 3 tanesinin seçiminden ibarettir. Ağaç yukarıya veya dışa doğru büyüyerek, bir vazo şeklini alacak biçimde terbiye edilmiş olmalıdır.
.
Ürün Budaması : Ürün budaması verim çağındaki ağaçların şekillerini korumak ve ağacı fizyolojik dengede tutmak amacıyla yapılan seyreltme ve kısaltma budamalarından oluşur. Seyreltme budamasında, budanacak dallar ve sürgünler dibinden kesilir. Sıklaşmış dal ve sürgünler, çatal ve çapraz dallar, birbiri üstüne binmiş dallar kesilir.

.
Gençleştirme Budaması : İlgisiz ve bakımsız kalan incir ağaçlarında gövdelerde çürümeler meydana gelir, dallar gelişigüzel uzar ve sarkar, çürüyen gövdeler hastalık ve zararlı yuvası haline gelir. Böyle ağaçlarda ürün miktarı ve kalitesi düşer. Bu durumdaki ağaçlarda sert budamalar yapılır. Buna kabaklama budaması da denir. Ağacın dallarının nerdeyse tamamına yakını kesilir. Ama bunun da bir usul erkanı vardır :)
.


En Önemli Not : Budama ağaçlar yapraklarını döktükten sonra (Aralık-Ocak-Şubat) yapılır.
Diğer Önemli Not : ) Yukarıda bahsedilen budamanın detaylarına Erbeyli İncir Araştırma Enstitüsünün web sitesinden ulaşabilirsiniz. Eğer; Okuduklarınız size karmaşık gelirse, takmayın kafanıza. Genel olarak budama konusunda biraz bilginiz varsa, işte şekil şemal bu :)
.
Bahçenin yeşil döneminin fotoğrafları için tıklayınız.


10 yorum:

  1. Mehmet Bey,konu inci olunca bende bir sorunumdan bahsetmek istiyorum.Hiç su vermediğim halde, incirlerim olmadan önce çatlayıp yarılıyorlar.Bu önlenebilir mi? Ne yapabilirim.Selamlar.

    YanıtlaSil
  2. Mehmet bey, güzel bir yazı olmuş, bizim bahçede birkaç tane ağacın durumu pek iyi değil bunların nasıl budanacağı konusunda Musafa Ali amcadan biraz yardım almam lazım gibi görünüyor yakın zamanda.

    YanıtlaSil
  3. Merhaba A.Kadir Bey,

    "İncirlerim olmadan önce çatlayıp yarılıyorlar" diyorsunuz. Biz incirlerin olmadan önceki hallerine "incir kozağı" diyoruz. Ben, şimdiye kadar kozak halindeyken çatlayan bir incir görmedim.
    Ancak olgunlaşma evresindeyken çatlayan ve olgunlaştığında çatlamış, yarılmış incirleri biliyorum.
    İncire olgunlaşma zamanında su verilmiyor, su verilmesi çatlamalara neden oluyor. Zaten siz de sulama yapmadığınızı söylüyorsunuz. Acaba nem oranı yüksek mi, acaba sabaha karşı "çiğ" düşüyor mu? Bunlar da etken olabilir.

    Ama başka bir tecrübemden bahsedeyim; Bizim bahçedeki incir ağaçlarından birinin incirleri hep çatlar, yarılırdı. O ağaçtan satılacak doğru dürüst incir alamazdık. Diğer ağaçlarda bu sorun yokken neden o ağaçta yoğun bir şekilde olurdu? Acaba o ağacın fidanı bu şekilde bir arazı olan bir ağaçtan mı elde edilmişti? Eğer biz o ağaçtan fidan elde etseydik, yeni ağacın da çok büyük bir ihtimalle aynı arazı taşıyacağını biliyoruz. Zaten onun için de o ağaçtan almayız.

    Acaba diyorum, sizin ağaçların fidanı da (kaç ağacınız var bilmiyorum ama) özellikleri iyi olmayan bir ağaçtan elde edilmiş olabilir mi?

    Tavsiyem; bir ağacınızı herhangi bir arazı olmayan iyi ürün veren bir ağaçtan alacağınız kalemlerle aşılayabilirsiniz. Böyle bir deneme yapabilirsiniz.

    Başka bir sebebi var da ilaçla ya da başka bir önlemle düzeltilebilir mi, onu da bilmiyorum :)

    Selamlar...

    YanıtlaSil
  4. Merhaba,
    Tamam Cevat bey, sizin bahçedeki ağaçlar fazla büyük de değiller bildiğim kadarıyla. Buraya geldiğinizde haberleşiriz.
    Selamlar...

    YanıtlaSil
  5. Bilgi ilaç gibi geldi! Gözüm hep üzümlerde olduğu için dört tane genç incir fidanımı unuttum gitti. İlk fırsatta ele alacağım. Doğru anladıysam sistem olarak omcaların budanmasından fazla bir farkı yok gibi, değil mi?
    selam ve sevgiler

    YanıtlaSil
  6. Baha hocam, yazının bir haırlatmada bulunmasına sevindim :)
    Evet Baha hocam, bu konuda bir kaç satır bişey okumuş iseniz, biraz da budamanın esasları hakkında bilginiz varsa, ağaca baktığınızda neyin yanlış neyin doğru olduğunu anlayabilirsiniz. Hepsinden önemlisi, örnek bir ağaç görmek. Kii, ben de bu fotoğrafları onun için çekiyorum zaten :)
    Selam ve sevgiler Baha hocam.

    YanıtlaSil
  7. Teşekkürler Şefim. Erbeyli budamayı anlatıyor ama resim ve şekil olmayınca anlaşılmıyordu. Resimlerin işime yaradı. Yalnız Gızlaç' da bilgisine güvendiğim Mehmet TOP, buralarda budamaya gerek olmadığını, Aydın Nazilli gibi verimli yerlerde budama yapıldığını söyledi. Daha önce gözünün önünde -itirazına rağmen- budadığım incirin daha güzel hale gelmesine ise; "Şansın vardı yağmurlar ve hava iyi gitti. Yoksa kururdu ağacın" dedi. Bilgilerinize ;)
    Mustafa Karaöz

    YanıtlaSil
  8. Mustafa Şefim merhaba, fotoğraf olmayınca bişey anlamak zor oluyor. Daha fazla ve uygulama esnasında çekilmiş fotoğraf olsaydı daha iyi olurdu ama neyse artık :)
    İncir Nazilli'de de budanır, burda da budanır. Hele hele daha fidanken şekil budaması mutlak gereklidir. Öyle saldım çayıra mevlam kayıra olmaz.
    Zaten budadığın incirin daha güzel olması da herşeyi anlatıyor...
    Selam ve sevgiler Şefim.

    YanıtlaSil
  9. MEHMET ABE SENİN BLOGU TAKİP ETTİKÇE SANA OLAN SEVGİM VE SEVGİM DAHA BİR ARTIYOR... KENDİME HEP ÖRNEK ALACAĞIM İNSANLAR ARIYORUM VE SEN LİSTENİN EN BAŞLARINDA GELİYORSUN.. BEN ŞU AN KENDİMİ GELİŞTİRME SAFHASINDAYIM AMA EN KISA ZAMANDA ARTIK BENDE BİR ZİRAAT MÜHENDİSİ OLARAK BLOGUNA KATKIDA BULUNMAK İSTİYORUM AMA BİRAZ DAHA KAPASİTEMİ GELİŞTİRMEM GEREK.. KENDİNE VE YÜREĞİNE ÇOK İYİ BAK CANIM ABİM DEMEK GELDİ İÇİMDEN :))

    YanıtlaSil
  10. :))
    Teşekkür ederim Ozan. O listede yer almak güzel. Sen de kendine çok iyi bak. İyi çalışmalar, sağlık, mutluluk ve başarılar... Ve güzel bir yıl diliyorum...

    YanıtlaSil